Home
 
Cursussen /rubriek/
streepjes

Leren > Opleiding > Gezondheidszorg > Opleiding in de zorg

Opleidingen in de zorg

Er zijn veel opleidingen in de zorg. Je kunt er alle kanten mee op. Als verpleegkundige of verzorgende kun je bijvoorbeeld gaan werken in een ziekenhuis of bij de thuiszorg.

De opleidingen, van de eenjarige MBO-opleiding voor Zorghulp tot de HBO-opleiding Verpleegkunde, sluiten goed op elkaar aan. In de praktijk heeft verzorgen en verplegen ook veel met elkaar te maken. Er is wel een officieel verschil, namelijk dat een verzorgende helpt in de dagelijkse levensbehoefte van patiënten en een verpleegkundige zich richt op ziektes en aandoeningen.

Wie in de zorg wil werken kiest niet meer zoals vroeger voor een gespecialiseerde opleiding (bijvoorbeeld Ziekenverzorgende). In plaats daarvan staat er op je diploma een brede aanduiding: Zorghulp, Helpende Zorg, Verzorgende, Verpleegkundige, Verpleegkunde, MBO-Verpleegkundige of HBO-Verpleegkunde. Met zo’n diploma kun je overal aan de slag. Of het nu bij de thuizorg is of in een instelling, of met kinderen, gehandicapten of ouderen.

MBO- of HBO-opleiding?

Opleidingen voor verzorgende en verpleegkundige beroepen zijn er op vijf niveaus. Niveau 1 t/m 4 vallen binnen het MBO, niveau 5 wordt gevormd door de HBO-opleiding Verpleegkunde.

Hoe hoger het niveau, hoe complexer de taken en verantwoordelijkheden waar je mee te maken krijgt. Tussen het MBO- en het HBO-onderwijs bestaat verder nog een onderscheid. Als MBO’er ben je vooral gericht op het werk in de praktijk en op het opvolgen van vaste richtlijnen. HBO’ers worden daarnaast voorbereid op coördinerende en leidinggevende werkzaamheden. Ook moeten zij (nieuwe) wetenschappelijke inzichten in de praktijk brengen.

Tussen de verschillende niveaus is het gemakkelijk overschakelen. Wanneer je een opleiding te moeilijk vindt, ga je een niveau omlaag en wanneer het te makkelijk gaat, doe je een stap omhoog. Je studieresultaten neem je mee naar de nieuwe opleiding waardoor je meestal veel vrijstellingen krijgt

Bij het overstappen is het wel belangrijk na te gaan of je de juiste vooropleiding hebt. Als je bijvoorbeeld op HBO-niveau Verpleegkunde wilt volgen en je hebt geen Havo-diploma, moet je eerst de MBO-opleiding Verpleegkundige (niveau 4) afronden.

Als je al in de zorg hebt gewerkt, krijg je voor opleidingen soms ook vrijstellingen. Je stroomt dan in een opleiding in op het niveau dat bij je past. Daarvoor heb je wel een EVC-certificaat nodig (certificaat van Erkenning Verworven Competenties).

MBO-opleidingen

Op MBO-niveau heb je de keuze uit vier verschillende opleidingen: Zorghulp, Helpende Zorg en Welzijn, Verzorgende en Verpleegkundige. Allemaal zijn ze te volgen via de beroepsopleidende leerweg (BOL, naar school en stage lopen) of via de beroepsbegeleidende leerweg (BBL, werken en leren). Voor beide varianten kun je terecht bij een groot aantal ROC’s in verschillende delen van Nederland.

Zorghulp

Als Zorghulp assisteer je mensen in hun dagelijkse leefomgeving. Je begeleidt de cliënten om zoveel mogelijk voor zichzelf te zorgen en biedt wanneer dat nodig is de helpende hand. Je verricht bijvoorbeeld huishoudelijk werk of maakt het eten klaar. Soms doe je dat bij hen thuis, maar het kan evengoed in een verzorgingshuis, verpleeghuis of woongroep voor verstandelijk of lichamelijk gehandicapten.

De opleiding voor Zorghulp (niveau 1) is sterk gericht op de praktijk. Onderdelen die je volgt zijn bijvoorbeeld Helpen bij Dagelijkse Bezigheden en Omgaan met de Zorgvrager. Verder werk je aan competenties als Aandacht en begrip tonen en Materialen en middelen inzetten.

Deze opleiding duurt een jaar. Een vooropleiding is niet vereist.

Helpende Zorg en Welzijn

Als Helpende Zorg en Welzijn begeleid je net als een Zorghulp mensen in hun alledaagse leven. Je helpt hen met de huishoudelijke taken waar ze zelf moeite mee hebben. Daarnaast assisteer je bij de persoonlijke verzorging, bijvoorbeeld: in en uit bed stappen, wassen en aankleden. Je werkt volgens het zorgplan dat door je leidinggevende is opgesteld. Soms kom je via de thuiszorg bij de mensen thuis te werken, maar je kan ook in een instelling aan de slag.

Ook in de opleiding voor Helpende Zorg en Welzijn (niveau 2) speelt de beroepspraktijk een belangrijke rol. Onderdelen die je volgt zijn bijvoorbeeld Methodisch Werken, Interactie in Beroepssituaties en Kwaliteitszorg en deskundigheidsbevordering Helpende. Je traint daarbij competenties als Richten op de behoeften en verwachtingen van de klant en Samenwerken en overleggen.

Deze opleiding duurt 2 jaar. Je hebt er een VMBO-diploma voor nodig, of een MBO-diploma Zorghulp.

Verzorgende

Als Verzorgende kun je in uiteenlopende gezinssituaties terechtkomen. Van ouders met een pasgeboren baby of mensen met een lichamelijke of geestelijke beperking tot ouderen; thuis, in een woongroep of in een zorginstelling. Je houdt het huishouden draaiende en geeft de nodige persoonlijke verzorging. Je werkt meestal zelfstandig en houdt dan ook zelf de regie over de zorg.

Verplichte onderdelen van de opleiding tot Verzorgende (niveau 3) zijn bijvoorbeeld Plannen van zorg, Preventie en GVO (Gezondheidsvoorlichting) en Verzorgen van verschillende groepen als chronisch zieken, lichamelijk gehandicapten en revaliderenden. Je leert ook zelfstandig een zorgplan op te stellen. Competenties die verder aan de orde komen zijn onder andere Ethisch en integer handelen en Formuleren en rapporteren.

In de loop van de opleiding Verzorgende maak je een keuze uit een van de volgende onderdelen (differentiaties):

In plaats van op één van deze onderdelen kun je je ook toespitsen op de deelkwalificatie Verzorgende IG (Individuele Gezondheidszorg). Dit wordt ook wel Verplegende Elementen genoemd. Je leert hiermee eenvoudige verpleegkundige handelingen uit te voeren. Bijvoorbeeld hoe om te gaan met medicatie en injecties toe te dienen. Met deze deelkwalificatie krijg je een speciaal diploma Verzorgende IG.

De opleiding tot Verzorgende of Verzorgende IG duurt 3 jaar. Een VMBO-diploma is vereist, of anders een MBO-diploma Helpende Zorg en Welzijn.

Verpleegkundige

In de MBO-opleiding voor Verpleegkundige (ook wel Verplegende) leer je mensen in complexe zorgsituaties te begeleiden, verzorgen en verplegen. Je dient bijvoorbeeld medicijnen en zuurstof toe of legt sondes aan. Daarnaast coördineer je de zorg van de patiënt en stel je zijn verpleegplan op. Ook geef je voorlichting. Je komt meestal te werken in een ziekenhuis, verpleeghuis, verzorgingshuis, psychiatrisch ziekenhuis of andere instelling in de gezondheidszorg.

De opleiding tot MBO-verpleegkundige (niveau 4) heeft als verplichte onderdelen bijvoorbeeld Coördinatie en Continuïteit van Zorg, Preventie en GVO (Gezondheidsvoorlichting) en Verplegen van Zorgvragers voor en na Chirurgische Ingreep 1. Verder werk je aan competenties als Overtuigen en beïnvloeden en Begeleiden.

In de loop van de opleiding maak je een keuze uit een van de volgende onderdelen (differentiaties):

De opleiding duurt 4 jaar. Om toegelaten te worden heb je een VMBO-diploma nodig of een MBO-diploma Verzorgende.

Werken en leren: BOL- of BBL-opleiding?

Bij de MBO-opleidingen kun je kiezen tussen twee trajecten: BOL of BBL. Als je vijf dagen per week op school wilt doorbrengen, afgewisseld met stageperiodes waarin je kennismaakt met de beroepspraktijk, kies je voor de BOL (Beroeps Opleidende Leerweg). Daarbij zit je meestal het grootste deel van de opleiding in de schoolbanken, en besteed je minimaal 20% (maximaal 60%) van je tijd aan stage.

Als je vooral wilt werken en maar af en toe, bijvoorbeeld een dag in de week, naar school wilt gaan, kies je voor de BBL (Beroeps Begeleidende Leerweg). Als BBL-Verzorgende of bijvoorbeeld BBL-Verpleegkundige ben je als werknemer in dienst bij de thuiszorg, een zorginstelling of een ziekenhuis, waar je minimaal 60% van de opleidingstijd werkt. De meeste kennis doe je op de werkvloer op; de lesstof die je op school krijgt zorgt voor de theoretische aanvulling.

HBO-opleiding Verpleegkunde

Als HBO-Verpleegkundige help je mensen die in soms erg moeilijke omstandigheden verkeren. Omdat ze bijvoorbeeld een zware chirurgische ingreep moeten ondergaan, of dementerend zijn en zelf niet meer begrijpen wat er met hen gebeurt. Maar je bent ook voorbereid om meer organisatorische taken op je te nemen. Je denkt mee over het beleid van een zorginstelling of zet je in voor kwaliteitsverbetering van de zorg.

Tijdens de opleiding HBO-V (HBO-Verpleegkunde) voer je veel praktijkopdrachten uit en loop je ieder jaar stage. Daarnaast volg je vakken over bijvoorbeeld medicijnen en de anatomie van het lichaam, maar ook maatschappijleer en psychologie.

In de loop van de opleiding leg je je met een specialisatie toe op een bepaalde doelgroep:

Voor welke specialisatie je ook kiest, met je diploma ben je nog steeds in alle werkvelden inzetbaar.

De HBO-opleiding voor Verpleegkundige (HBO-V) duurt 4 jaar in voltijd. Zo’n 30% van je studietijd besteed je dan aan stage. Daarnaast is de opleiding Verpleegkunde te volgen in deeltijd of in de duale variant. In beide gevallen valt de duur van de studie meestal langer uit, maar je doet ondertussen wel meer praktijkervaring op.

In het stelsel van opleidingen in de zorg is Verpleegkunde de enige HBO-opleiding en deze staat dan ook niveau 5. Wanneer je je diploma hebt behaald mag je de titel BN (Bachelor of Nursing) voeren. Je wordt toegelaten met een MBO-diploma op niveau 4 (bijvoorbeeld Verpleegkundige) of een Havo- of VWO-diploma. Wanneer je MBO-verpleegkunde hebt afgerond kunt je bovendien de HBO-opleiding in verkorte vorm doorlopen.

Verpleegkunde wordt door de meeste hogescholen in Nederland aangeboden.

Verder leren: specialisaties en vervolgopleidingen

Heb je al een diploma op zak, maar wil je je nog verder bekwamen in de verzorging en verpleging? Dan zijn er twee opties. Ten eerste kun je in de zorg een opleiding volgen die een niveau hoger ligt. Ben je bijvoorbeeld gekwalificeerd Verzorgende (niveau 3), dan kun je je aanmelden voor de opleiding MBO-Verpleegkundige (niveau 4).

Een tweede optie is om je verder te specialiseren. Vooral met een diploma op niveau 4 en 5 heb je toegang tot een groot aantal vervolgopleidingen die je klaarstomen voor een specifiek beroep. Van Kinderverpleegkundige tot Spoedeisende Hulp Verpleegkundige, van Diabetesverpelegkundige tot Intensive Care Verpleegkundige.

Je volgt deze opleidingen bij een reguliere ROC of hogeschool (bijvoorbeeld als Post-HBO cursus), een particulier opleidingsinstituut of het opleidingscentrum van een ziekenhuis. Voor welke opleidingen je je in kunt schrijven hangt af van je vooropleiding, MBO of HBO.

Auteur: Karlijn de Winter, 11 januari 2010.


Bron: www.leren.nl/artikelen/2010/opleidingen-zorg.html

Copyright © 1999-2024 Applinet
Alle rechten voorbehouden
Colofon