Home
 
Cursussen /rubriek/
streepjes

Leren > Cursus > Ondernemen > Ondernemingsplan

Je ondernemingsplan

Gerelateerde Cursussen
ondernemer bekijkt ondernemingsplan

Een camping in Zuid-Frankrijk, een softwarebedrijf voor het onderwijs, een bed & breakfast, een kookschool, een vrouwenfietsenmakerij, een timmerbedrijf, een organisatieadviesbureau: in 2005 startten ongeveer 75000 Nederlanders een eigen bedrijf.  Ongeveer de helft heeft succes, zo leren de cijfers. Het maken van een ondernemingsplan kan de doorslag geven. Een eigen bedrijf is vaak een bewuste keuze voor het realiseren van een droom. Hoe kan een ondernemingsplan je helpen om die droom waar te maken? Daarover gaat deze cursus.

Wat is een ondernemingsplan?

Het opstellen van een ondernemingsplan is het onderzoeken of een idee haalbaar is. Je hebt een briljant idee vind je zelf. Maar vindt de bank dat ook? Vindt je partner dat ook? En zijn er klanten die op jouw product wachten? In een ondernemingsplan houd je het idee tegen het licht. Daarvoor moet je wel weten wat je ermee wilt. Wil je ervan leven? Wil je gewoon structureel wat bijverdienen?

Toen Astrid wakker werd, merkte ze dat het niet goed was. Alles deed pijn. Haar hoofd bonkte, ze was misselijk en ze had hevige spierpijn in haar benen. En ze moest huilen. De griep had haar nu ook te pakken, realiseerde ze zich. Koorts doet rare dingen met je. Haar man belde de school waar Astrid les gaf en vertrok naar zijn werk. Hij zette nog een teiltje en een fles water bij haar bed.
Drie dagen later was de ergste pijn voorbij. De koorts was weg. Maar de misselijkheid bleef. De huilbuien ook. Toen er na twee weken eigenlijk weinig was veranderd, noemde de huisarts het woord 'burn-out'. 'Ik niet', dacht Astrid, maar werken kon ze niet en het beestje moest toch een naam hebben.
Om een lang verhaal kort te maken: na een maand begon ze op therapeutische basis weer met twee leuke, makkelijke klassen... En ze ontdekte dat ze lesgeven vreselijk vond. Al met al duurde het een jaar voordat duidelijk was dat lesgeven er niet echt meer in zat. Ze moest iets anders beginnen. Voor Astrid was dat de start van een wonderlijk traject. In gesprekken met een loopbaanadviseur verkende ze haar mogelijkheden. Astrid ervoer het als een bevrijding. De wereld lag plotseling open. Wat wil je worden? Ze merkte al snel dat ze eigenlijk heel goed wist wat ze wilde. Haar moeder runde een bed en breakfast toen Astrid thuis woonde. En Astrid wist: dat wil ik ook. De loopbaanadviseur verwees haar naar een adviseur voor startende ondernemers. En zij hielp Astrid met het maken van een ondernemingsplan.

Een ondernemingsplan is een document waarin je vastlegt:

Een ondernemingsplan is géén standaarddocument. Met een kopie van andermans plan of een ingevuld formulier overtuig je de bank niet. En al helemaal niet je levenspartner. Wat zij willen zien is een authentiek verhaal van iemand die terecht in zichzelf gelooft.

Doelen van een ondernemingsplan

Waarom schrijf je een ondernemingsplan. Er zijn allerlei redenen. De belangrijkste op een rijtje:

Duidelijkheid naar jezelf en je relaties. Je kent dat wel. Opeens bedenk je een fantastisch product. Iets waar ongetwijfeld een markt voor is. Je hebt goud in handen! Maar als je er wat langer op broedt, zie je de haken en ogen. Je hebt dan als het ware je idee virtueel uitgeprobeerd. Hoe ziet het eruit? Hoe werkt het precies?  Hoeveel moet je er maken om quitte te spelen? Het opstellen van een ondernemingsplan is eigenlijk hetzelfde. Je concretiseert het idee. Als je het op papier uitwerkt, krijgt het al wat gestalte. En daarmee wordt een brainwave een plan.

Feedback van je relaties. Met je plan kun je vervolgens ook om feedback vragen. Wat vind je, is dit wat? Vraag niet alleen trouwe supporters, vraag ook iemand die wat meer twijfels heeft.

Checklist en stappenplan. Een goed ondernemingsplan is tegelijkertijd een stappenplan. Het geeft je houvast in een spannende periode.

Het overtuigen van de bank. Soms kost je idee niets en kun je gewoon aan de slag. Je zet de auto uit de garage, doet de oude fietsen weg en begint met je onderneming. Lang niet altijd is het zo simpel. Vaak moet je investeren. Je hebt materiaal nodig, machines. En je moet zelf ook eten, die eerste maanden. Dat kost geld en je verdient nog niets. Een ondernemingsplan heb je nodig om geld te lenen van de bank, van je ouders of van een rijke tante. En voordat zij bereid zijn om jou geld te lenen zul je hen moeten overtuigen.

Het overtuigen van sponsors. Sponsoren zijn mensen die je steunen. Soms met geld maar altijd met raad en daad. De belangrijkste sponsor is niet je bank maar je levenspartner. Als je hem of haar niet kunt overtuigen, heb je een groot probleem.  Een bedrijf beginnen is niet iets wat je er zomaar even bij doet. Als je er echt van moet leven, kost het erg veel tijd en energie. En dan is het prettig als je partner je af en toe even steunt. Het is ook zijn of haar onderneming!

Het overtuigen van een zakelijke partner. Vaak weet je dat je je droom niet alleen kunt verwezenlijken maar dat je een zakelijke partner nodig hebt. En als je een partner in zaken nodig hebt, zul je hem of haar ook moeten overtuigen. Wil hij met jou in zee?

Inventarisatie van de risico's. Met het uitschrijven van een ondernemingsplan zet je ook de risico's op een rijtje. Wat kan er mis gaan? Dat getuigt niet van pessimisme maar van realisme. Door een goede inschatting van de risico's kun je je op die risico's voorbereiden.

Onderdelen van het ondernemingsplan

Het ondernemingsplan bestaat uit vijf hoofdstukken.

1. Je onderneming

Dit eerste hoofdstuk is eigenlijk de samenvatting van je plan. Het hoofdstuk biedt een uiterst korte samenvatting van wat je wilt beginnen. Beschrijf je idee duidelijk, concreet en in grote lijnen. Wat ga je aanbieden, voor welke markt, wat is de bedrijfsformule, wat onderscheidt jouw product van andere producten die op de markt zijn en hoe ga je het aanpakken?

Een drukbezette bankmanager moet na het lezen van dit hoofdstuk voldoende vertrouwen in je hebben om dóór te lezen. Hoeveel regels telt de samenvatting? Hoe minder, hoe beter. Denk eerder aan tien zinnen dan aan vijftig.

Dit is het eerste hoofdstuk van het ondernemingsplan. Maar het is veel handiger om het pas te schrijven als de rest van je plan af is.

2. De ondernemer

Dit hoofdstuk van het plan gaat al direct over het belangrijkste onderdeel van je bedrijf: jijzelf. Het begint met een simpele opsomming van wat persoonsgegevens: wie ben je, waar woon je, waar en wanneer ben je geboren, ben je getrouwd, heb je kinderen, welke opleidingen heb je afgerond, wat is je werkervaring?

Wat is je motivatie en wat zijn je doelen? Wat wil je bereiken en waarom? Dat is in feite de vraag die je hier moet beantwoorden. Wat ziet een klant of een gewone voorbijganger over vijf jaar van jouw bedrijf?

Wat zijn je goede en minder goede eigenschappen? Wat maakt jou tot de ondernemer die nodig is? Waaruit bleek dat je over die kwaliteiten beschikt? Maak een onderscheid tussen je vakinhoudelijke kwaliteiten en vaardigheden (skills) en je persoonlijke eigenschappen.

Verder lezen: 2. De ondernemer

3. Het Marketingplan

Marketing is de kunst van het ruilen. Jij hebt een product, je potentiële klanten hebben geld. Hoe kun je nou een zo gunstig mogelijke ruil tot stand brengen? In het marketingplan besteed je aandacht aan:

Verder lezen: 3. Het marketingplan

4. Het financieel plan

Je ondernemingsplan maak je voor jezelf. Maar ook voor de bank of voor subsidiegevers. Voor hen is, naast je bedrijfsformule, dit onderdeel veruit het belangrijkst. Hier testen zij je gezonde verstand en je geloofwaardigheid. Kun je in cijfers laten zien dat je plan kans van slagen heeft?

Het financieel plan bestaat uit vijf onderdelen

Investeringsplan:  dit plan biedt een overzicht van wat je nodig hebt om de onderneming te kunnen beginnen en wat dat kost. Begroot niet te krap en houd rekening met onverwachte uitgaven.

Financieringsplan:  In het financieringsplan zet je op een rijtje hoe je al deze aanloopkosten wilt financieren. Als je het wat groter aanpakt kom je er waarschijnlijk niet met eigen geld. Maar misschien heb je ouders, familie of kennissen die bereid zijn je wat te lenen. Als dat zo is kunnen zij in aanmerking komen voor belastingvoordeel ('De tante Agaathregeling') en jij kunt tegen een billijke rente geld lenen.

Soms kun je subsidie krijgen. Vraag ernaar bij je Kamer van Koophandel. Er zijn vaak meer mogelijkheden dan je denkt.

Tenslotte zul je wellicht geld moeten lenen bij een bank.

Exploitatiebegroting:  In de exploitatiebegroting zet je de financiële verwachtingen op een rij. Reken je niet te snel te rijk. De rekensom is simpel. Je winst is je omzet minus je kosten. Maar in die kosten moet je opnemen: belasting, aflossing en rente, eventuele herinvesteringen en je privé-uitgaven. Gebruik een vaste indeling: je kunt dan eenvoudig  op gezette tijden je begroting vergelijken met de werkelijkheid.

Privé-uitgaven: Zeker voor de bank is dit een belangrijke post. Hoe royaal ben jij de eerste periode van plan te gaan leven? Je kunt je voorstellen dat een bank een startende ondernemer geen geld leent als deze starter zijn persoonlijke uitgaven niet enigszins in de hand houdt. Maar wees wel reëel. Starters zijn bijvoorbeeld snel geneigd om de vaste lasten maar wat terug te schroeven omdat dat nu eenmaal beter oogt. Maar vaste lasten zijn niet voor niets 'vaste' lasten. Het is moeilijk om die naar beneden te brengen. Wie de vaste lasten te optimistisch inschat, creëert voor zichzelf en zijn familie een probleem.

Liquiditeitsbegroting: Deze begroting maakt duidelijk hoe je wekelijks of maandelijks met je geld uitkomt. Zeker als je maar weinig opdrachten hebt maar wel vaak rekeningen krijgt, moet je goed voor ogen hebben hoe je die rekeningen kunt betalen terwijl je inkomsten nog even op zich laten wachten.

Een goed financieel plan is geen luxe. Het helpt je de hele gang van zaken nauwkeurig door te denken.

5. Zakelijke aspecten in het ondernemingsplan

Er komt bij het starten van een onderneming veel kijken. In dit hoofdstuk van je ondernemingsplan besteed je aandacht aan allerlei min of meer juridische kwesties.

Rechtsvorm

Zeg het  maar, wat begin je? Een BV, een NV, een eenmanszaak, een maatschap of een VOF? Je ziet: er is veel mogelijk. Houd er rekening mee dat medio 2006 de mogelijkheid van een maatschap of VOF waarschijnlijk verdwijnt. Deze rechtsvormen worden dan omgezet in een personenvennootschap.

Hier behandelen we de voor starters belangrijkste opties. Je kunt ze verdelen in twee groepen:

  1. de vormen zonder rechtspersoonlijkheid waarin je persoonlijk aansprakelijk bent voor de zaken rond je onderneming en
  2. de vormen met een rechtspersoonlijkheid waarin je (in principe) niet persoonlijk verantwoordelijk bent.

De eenmanszaak komt veel voor. Er is geen verschil tussen je privévemogen en het vermogen van je bedrijf. Ben je getrouwd? Het is bij een eenmanszaak handig als je niet in gemeenschap van goederen bent getrouwd. Zo blijft in elk geval een deel van het familiegeld gespaard als het mis gaat.

Een maatschap komt ook veel voor, vooral bij bijvoorbeeld artsen, advocaten of adviseurs. Zij spreken af samen te werken maar blijven wel zelfstandig opereren. Gemeenschappelijke uitgaven bekostigen zij volgens een vooraf af te spreken verdeelsleutel. De inkomstenbelasting beschouwt hen als zelfstandig ondernemer, de omzetbelasting en de loonbelasting neemt de maatschap als aanspreekpunt.

Ook een Vennootschap onder Firma (VOF) is een rechtsvorm waarin je persoonlijk aansprakelijk bent. In een VOF drijf je de onderneming samen met een of meer firmanten (of vennoten). Iedere firmant brengt geld, kapitaal en arbeid in. afspraken leg je vast in het vennootschapscontract. In tegenstelling tot de maatschap opereert de VOF wel onder een eigen naam. Net als bij een maatschap is voor de loonbelasting en de omzetbelasting de VOF belastingplichtig en voor de inkomstenbelasting de afzonderlijke firmanten. De persoonlijke aansprakelijkheid in een VOF betekent dat je je persoonlijke financiën onderdeel maakt van het bedrijf. Daarmee kun je een VOF vergelijken met een huwelijk waarbij je direct een kind hebt!

De BV is voor startende ondernemers de belangrijkste rechtsvorm met een rechtspersoonlijkheid. Gaat het mis, dan is de BV aansprakelijk en niet de directeuraandeelhouder. Bovendien zijn de belastingtarieven voor de BV gunstiger. Het starten van een BV is echter duur en tijdrovend. De BV is dus pas aantrekkelijk bij een behoorlijke winst.

Vergunningen

Je kunt niet zomaar je bedrijf beginnen. Hoewel? Sinds 2001 is de Vestigingswet bijna geheel van de baan. Wil je een naaimachinereparatiebedrijf beginnen: ga je gang. Wil je een fietsenmakerij beginnen: doen! Maar check wel bij de gemeente of jouw bedrijf binnen het bestemmingsplan past.

Je moet je bedrijf vaak wel aanmelden bij een bedrijfschap of productschap. Deze schappen verzorgen bijvoorbeeld de belangenbehartiging en de opleidingen binnen de branche. Een lidmaatschap is verplicht. In het startersgesprek bij de Kamer van Koophandel word je daar zeker op gewezen.

Verzekeringen

In je ondernemingsplan sta je vooral stil bij de kansen die je ziet. Maar er zijn ook risico's. Voor een aantal daarvan kun je je verzekeren. Stap niet overal in maar bedenk welke risico's je wel en welke risico's je niet kunt lopen. Heb je een fantastisch huwelijk en een vrouw die een goed salaris heeft en een uiterst vaste baan? Misschien heb je dan geen arbeidsongeschiktheidsverzekering nodig. Maar ben je iets minder zeker van je zaak, vraag dan wat offertes aan. Je zult zien dat een arbeidsongeschiktheidsverzekering razend duur is. Maar ja, wat als ...? Daarnaast zul je een bedrijfsaansprakelijkheidsverzekering en bedrijfsinventarisverzekering nodig hebben en als je personeel in dienst eventueel ook een lidmaatschap van een Arbodienst.

Belastingen en administratie

Neem als het even kan een administratiekantoor in de arm om je belastingzaken te regelen. Je boekhouding kun je zelf doen: dat helpt je om de financiële gang van zaken goed bij te houden. Zorg wel voor een goede begeleiding en iemand die met jou geregeld de zaken even doorneemt en die je jaarrekening checkt. Vergelijk je administratiekantoor met de huisarts.

Algemene voorwaarden

Het loont de moeite om algemene voorwaarden op te stellen. Doe je dat niet, dan staan je aanbiedingen en offertes vaak vol met kleine lettertjes over zaken als de betalingstermijn, wat te doen bij wanprestaties of bij onvoorziene omstandigheden. Daar wordt het allemaal niet leesbaarder van.

Aan de slag met je ondernemingsplan

Als je je ondernemingsplan klaar hebt, ga je ermee aan het werk. Je zult erover moeten praten bij de bank of subsisdieverstrekkers. Je wilt erover praten met potentiële opdrachtgevers of collega's. Je wilt je levenspartner overtuigen van je stap. Zorg voor een goede presentatie. Zorg voor een verhaal waar het enthousiasme en vertrouwen vanaf spettert zonder dat het ongeloofwaardig wordt. Blijf zo dicht mogelijk bij jezelf: waarom wil jij dit? Oefen. Oefen op de spiegel, oefen in de cassetterecorder of voor de videocamera. Kijk het terug en ga na: zou jij met deze ondernemer in zee gaan?

Maak twee presentaties: een van vijf minuten (dat is de uitgebreide versie) en een van een minuut. Met name die laatste presentatie zul je vaak houden. Bij de kapper, bij het zwembad als je dochter naar zwemles is, in de taxi, op de nieuwjaarsborrel bij de tennisvereniging of in de lift.

Wie maakt het plan?

Het opstellen van een ondernemingsplan is een hele klus. Kun je dat niet uitbesteden? Is het niet een handige stageopdracht? Ja, je kunt het uitbesteden en ja, als stageopdracht is het wel geschikt. Maar het is niet slim. Je hebt geen behoefte aan goed doortimmerde theoretische verhalen. Jouw ondernemingsplan is een concreet verhaal over jouw bedrijf. Wie kan dat beter op papier zetten dan jij?  Wie kent de markt beter dan jij? En als je nog niet zover bent, is het opstellen van het ondernemingsplan een heel goede oriëntatie op al die onderwerpen die de revue passeren.

Gebruik het plan

Zoals ieder plan beschrijft een ondernemingsplan iets wat in de toekomst misschien gaat gebeuren. Veel van wat je in je plan voorspelt zal niet gebeuren. Of verloopt anders. Daarmee is het plan niet overbodig. Integendeel. Juist omdat je een plan hebt opgesteld, ben je voorbereid en kun je dus inspelen op de gebeurtenissen. Hou je plan daarom geregeld tegen het licht. Loop je nog op schema? Moet je nog zaken veranderen?

En loopt het allemaal volgens plan, dan heb je ook wat om te vieren. Het plan geeft je ook een instrument om te meten of je bent waar je had willen wezen. Met andere woorden: dankzij je ondernemingsplan kun je vaststellen of je geslaagd bent.

Auteur: Wout Sorgdrager in opdracht van Leren.nl.

Verder lezen: Ondernemen  > Onderneming starten  > Ondernemingsplan


Bron: www.leren.nl/cursus/ondernemen/ondernemingsplan/

Copyright © 1999-2024 Applinet
Alle rechten voorbehouden
Colofon