 |
||
|
 |
|||||||||||||||||
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
 | Licht denken |
| Inhoud: Werkdruk en werklast | |
Hannah is 36. Ze heeft een man en twee jonge kinderen. Ze is voorzitter van de peuterspeelzaal en zit in de medezeggenschapsraad van de basisschool. Ze squasht en is actief deelneemster van een leesclub. Ze heeft een drukke baan. En iedere dag gaat ze opgewekt naar haar werk. Het lijkt het script van een televisiereclame. Maar het komt natuurlijk wel eens voor. Wat is haar geheim? Welke zeep gebruikt ze?
Er is een groot verschil tussen werklast en werkdruk: de werklast is objectief vast te stellen. Het is de hoeveelheid werk die iemand in een dag verzet. De werkdruk is niet objectief vast te stellen. Werkdruk is de beleefde werklast. En die kan voor dezelfde functie van persoon tot persoon verschillen. Het volgend schema laat zien welke factoren de werkdruk bepalen.
Je ziet dat de werkdruk bepaald wordt door de werklast. Je ziet ook dat hoe iemand die werklast ervaart, beïnvloed wordt door de belastbaarheid. En omgekeerd: de belastbaarheid zelf wordt bepaald door de werkdruk en door de resultaten. Tenslotte: de belastbaarheid is ook van invloed op de manier waarop je de werkdruk vertaalt in resultaten. We lopen het schema langs.
De werklast wordt direct bepaald door een aantal externe factoren. Deze factoren heb je weliswaar niet zelf in de hand maar je kunt ze wel beïnvloeden.
Af en toe echt hard werken is mooi, zeker als het gewaardeerd wordt. Maar dag in dag uit op je tenen lopen is niet goed. Ook hiervoor geldt: je baas zal dat niet vanzelf in de gaten houden. Je bent er zelf ook verantwoordelijk voor. Trek tijdig aan de bel als je merkt dat het werk te veel wordt.
Het is logisch dat wát je doet, je werkdruk beïnvloedt. Werk waar je een hekel aan hebt, vormt nu eenmaal een zwaardere belasting dan werk dat je leuk vindt. Het is alleen wel goed om af en toe stil te staan bij de inhoud van je werk, zeker als je merkt dat je fouten begint te maken of met wat tegenzin naar je werk fietst. Om je werk leuk te vinden moet het je uitdagen. Dat luistert nauw. Er moet een redelijke afwisseling zijn van eenvoudig werk en moeilijker werk. En je werk moet tot een resultaat leiden. Je kunt je voorstellen dat een beleidsmedewerker op een ministerie wiens werk voortdurend in de la belandt, genoeg krijgt van zijn werk.
Je moet je dus met enige regelmatig afvragen of je werk nog wel uitdagend genoeg is. Passen jij en je functie nog wel bij elkaar? Bazen doen niets liever dan medewerkers in hokjes verdelen. Dat is handig. Een voorbeeld: Karel is goed in het schrijven van notulen. Als het woord 'notuleren' valt, hoor je het balletje vallen: 'Ah, Karel, kom eens even, ik hoor dat er genotuleerd moet worden en ik dacht zo ...' En tja, de mens is lui. Zo'n vergadering notuleren is niet moeilijk. Dat doet Karel er wel even bij. Maar voor je het weet, doe je niets anders meer en wordt het een kunstje. Dan wordt het tijd voor een goed gesprek. Je hoeft niet altijd direct een hogere functie, je kunt vaak je huidige functie ook best wat anders invullen. Karel doet niets onredelijks: 'Ja, ik dacht zo. Als Ans dat voortaan zou doen. Ik zal haar dan de eerste paar keer helpen. Ik wilde eigenlijk binnenkort eens met je praten over het adressenbestand voor de nieuwsbrief. Volgens mij is dat erg verouderd. Dat zou ik graag actualiseren en up to date houden.' Hij neemt initiatief.
Mensen moeten zelf invloed kunnen uitoefenen op hun werk. Dat geldt voor de caissière bij de supermarkt en voor de president-directeur van een groot bedrijf. Als ze geleefd worden, gaat het op den duur mis en is een burn-out onvermijdelijk. Dat regelvermogen is bijvoorbeeld de mogelijkheid om als de werklast toeneemt, een extra caissière te kunnen vragen. Of het vermogen om zelf invloed uit te kunnen oefenen op je dagindeling. Als je als caissière niets kunt doen als de rij aan de kassa alleen maar groeit, ontstaat er al snel een zekere vervreemding.
Vaak onderschatten mensen hun regelvermogen. Lekker makkelijk want dan ben je niet zelf verantwoordelijk als het mis gaat. Maar je kunt vaak wel degelijk invloed uitoefenen op het werkaanbod of je hulpmiddelen. Als je computer vastloopt op grote bestanden, kun je met de handen over elkaar gaan zitten klagen: 'Die lui bij ICT moeten nu eindelijk eens die problemen oplossen. Het spijt me: ik kan er ook niets aan doen dat ik nu niet meer verder kan.' Maar je kunt misschien ook bij ICT een laptop lenen en doorwerken. Of het bestand op een memorystick zetten en het thuis afmaken.
Je belastbaarheid is ook een vorm van conditie. En dat betekent dat een goede afwisseling van rust en inspanning goed is. Te veel rust creëert een slechte conditie, te weinig rust op den duur óók. Vakantie is niet per se nodig. Tot rust komen wel.
Ook de emotionele belasting is een belangrijke factor voor de werkdruk. Het is duidelijk dat de werkdruk van een arts of een verpleegkundige die op een oncologische afdeling werken, hoog is. Juist in dergelijke functies is het dus erg belangrijk om te zorgen voor steun, emotionele ontspanning en afwisseling. Dat is de verantwoordelijkheid van de leidinggevende maar ook van jezelf. Veel artsen zijn hun eigen leidinggevende, voor hen geldt deze verantwoordelijkheid dus des te meer.
Volgende pagina: Belastbaarheid
Bron: www.leren.nl/cursus/persoonlijke-effectiviteit/licht-denken/werkdruk-en-werklast.html
Copyright © 1999-2024 Applinet
Alle rechten voorbehouden
Colofon
