 |
||
|
 |
|||||||||||||||||
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
 | Leiding ontvangen |
| Inhoud: Inleiding Probleem → doelstelling | |
Jij hebt vast een probleem met je baas, anders zou je deze cursus niet aangeklikt hebben. Je hebt een lijst gezien met problemen die veel voorkomen. Misschien heb je jouw probleem al herkend. Je hebt vast de neiging meteen naar de oplossing op zoek te gaan, maar echt, die vind je pas als je weet hoe je relatie met je baas eruit moet gaan zien. Dat moet je heel concreet voor je zien. Je moet dus het probleem in een SMARTe doelstelling vertalen die bij je past. Dan weet je waar je naartoe moet werken en kun je beter een aanpak kiezen. Hier lees je wat een SMARTe doelstelling is en hoe je daar op kunt komen.
Stel dat mijn probleem is dat mijn baas me commandeert en niet met me in overleg wil. Dan ben ik geneigd te denken: ik wil dat mijn baas redelijk en sympathiek is. Met deze doelstelling krijg ik twee problemen. Ten eerste wil ik dat de persoonlijkheid van mijn baas verandert. Ten tweede is deze doelstelling verre van SMART.
Je kunt de persoonlijkheid van je baas nooit veranderen. En dat moet je ook niet willen, want dan raak je zeer gefrustreerd. Zo lang je baas geen last heeft van zijn gedrag, doordat hij er bijvoorbeeld niet op aangesproken wordt en ermee bereikt wat hij wil, zal hij een blaffende hond blijven. Het enige wat veranderd kan worden is gedrag; de dingen die hij doet, niet wie hij is. Maar ook dat lukt alleen als hij daar zelf voordeel in ziet. Hij hoeft dus helemaal geen aardig mens te worden, als hij maar zijn toon aanpast.
Blijf steeds in je achterhoofd houden dat jij je baas niet kunt dwingen jouw doelstelling te delen. Je kunt alleen verantwoordelijkheid nemen voor iets waar je ook bevoegd toe bent en middelen voor hebt. Aangezien je je baas niet kunt herprogrammeren of zijn hart operatief kunt verzachten, kun je alleen doelen stellen voor je eigen manier van denken en je eigen gedrag!
SMART betekent:
Dit lijstje is een checklist die je naast elk doel moet leggen. Kijken we naar 'redelijk en sympathiek' dan is daar niets specifieks of meetbaars aan. Bovendien is het geen acceptabel doel voor mijn baas, want hij vindt al dat hij redelijk is. Proberen we het in een doel voor gedragsverandering te vatten:
Ik laat mijn baas uitspreken als hij me commandeert en stel daarna mijn vragen om verduidelijking. Ik stel open vragen, zonder veroordeling erin. Als hij niet antwoordt, herhaal ik mijn vraag op een andere manier en leg uit waarom het antwoord voor mij belangrijk is. Als hij niet in gesprek wil, geef ik hem feedback en accepteer vervolgens de opdracht. Ik streef ernaar dat ik dit voor mijn volgende functioneringsgesprek in mei kan. Ik accepteer van mezelf dat ik de eerste maand nog heel gespannen zal zijn als ik het gesprek aanga, maar ik word steeds kalmer. Mijn hart slaat rustig, mijn stem is helder en stevig en ik kijk mijn baas aan terwijl ik praat.
Klinkt goed, hè? Deze doelstelling is SMART want, hij is:
Visualiseren is een sterke techniek. Je doet je ogen dicht en probeert je voor te stellen dat je een gesprek hebt met je baas dat gaat op een manier zoals jij het 'redelijk' zou vinden. Wat doet hij? Wat zeg jij terug? Met welk gevoel ga je terug naar je bureau. Schrijf voor jezelf een soort scenario. En vooral probeer het negatieve beeld dat je van je baas hebt, even los te laten.
Haal bijvoorbeeld het beeld voor je van een baas die je vroeger hebt gehad en die wel op een plezierige manier opdrachten gaf. Of verzin een soort sprookjesbaas.
Na het visualiseren komt het formuleren. Je hebt de SMART-criteria. Vul elk criterium in. Als je bij de R van realistisch bent aangekomen, kijk dan heel goed naar jezelf. Waarom heb je het zo moeilijk met het gedrag van je baas? Waar zit jouw gevoeligheid? Welke veranderingen zijn redelijk om van jezelf te verwachten? Leg je eigen lat niet te hoog. Hou je doelstelling wel kort. Hoe langer hij is, hoe onhaalbaarder hij wordt.
Na het formuleren komt het checken. Leg aan iemand die jou goed kent voor wat je doelstelling is en leg diegene ook uit dat het SMART moet zijn. Laat de ander kritische vragen stellen en stel vervolgens je doelstelling bij. Het is beter als de ander geen ervaringen met je baas heeft, anders word je misschien ontmoedigd. Mensen hebben vaak de neiging te zeggen dat jij toch niet hoeft te veranderen maar je baas.
Denk ook nog eens goed na over de oorzaken van het gedrag van je baas. Je hoeft hem niet te gaan verdedigen, maar als je doelstelling botst met zijn belangen of zijn middelen, zul je hem nooit halen. Sterker nog, je maakt er dan meer mee kapot. Stel dat je je baas vraagt om beslissingen waartoe hij niet bevoegd is, of je vraagt hem beleid te veranderen dat hem door het hoger management is opgelegd. Dan ben je onrealistisch bezig.
Je doelstelling is niet alleen voor jou of voor je baas. Het gaat altijd om een doelstelling die op termijn de relatie moet verbeteren. Je kunt daarom je leidinggevende vertellen dat je deze doelstelling hebt geformuleerd omdat je graag wilt dat jullie samenwerkingsrelatie verandert. Het is een cliché, maar een relatie heb je tussen twee mensen. Maar het initiatief ligt bij jou. Dat betekent dat jij je gedrag gaat veranderen om die doelstelling te kunnen halen.
Je doelstelling leid je naar een praktische aanpak. Als je wil dat je baas je vragen beantwoordt, moet je goede vragen stellen die relevant zijn. Als je je baas feedback wilt geven, moet je dat goed kunnen.
Volgende pagina: Tactiek: met LSD naar SMART
Bron: www.leren.nl/cursus/professionele-vaardigheden/leiding-ontvangen/probleem-doelstelling.html
Copyright © 1999-2024 Applinet
Alle rechten voorbehouden
Colofon
