

		Home

Kennisbronnen

Kunnen

Kunnen

	Energie
Inhoud: Flow Stress Driehoek Moeten Willen Kunnen Concentratie en motivatie Toets je wereldbeeld

Wil je flow ervaren in werk of met energie kunnen studeren, dan is het belangrijk dat je doet waar je goed in bent. Niet voor niets ontstaat het gevoel van flow alleen bij activiteiten waar je je vaardigheden maximaal benut. Een talenwonder zal zich met energie storten op het vertalen van een lastig stuk proza, maar zal bij het vak statistiek stiekem zitten zuchten.

Let wel: je vaardigheden benutten betekent niet dat je alleen maar doet wat je al kunt en je werkzaamheden achterovergeleund uitvoert. Want dan ontbreekt de andere component van flow: de uitdaging. En zoals de stresscurve laat zien: wie niet uitgedaagd wordt, raakt verveeld en wordt apathisch.

Het is dus belangrijk te weten:

wat je kunt,
waar voor jou de uitdagingen liggen.

Stel vast wat je vaardigheden zijn

Onderken je talenten. De meeste mensen zijn 'van nature' goed in iets. Vaak is dat al van kinds af aan duidelijk. Een goed ontwikkeld taalgevoel, een bovengemiddelde muzikaliteit, maar ook een actieve handelsgeest en een voorliefde voor getallen zijn voorbeelden van talenten. Vaak raken we in de loop van ons leven vervreemd van die talenten. We gaan andere dingen belangrijker vinden, of zijn ons niet bewust van onze specifieke talenten. Vaak zijn allerlei 'moetens' en irrationele gedachten er debet aan dat we iets anders doen dan waar we goed in zijn.

'Ik moet rijk worden, anders tel ik niet mee in deze maatschappij. Laat ik dus maar advocaat worden', denkt Peter, die in zijn vrije tijd heel verdienstelijk toneelspeler is en daar in zijn hart graag zijn beroep van had willen maken.
'Mijn vader zegt dat ik beter een bètastudie kan doen; met een talenstudie word ik vast werkloos', sprak Mieke, die met een tien slaagde voor Latijn.

Mensen zoals Peter en Mieke kiezen een studie en werk waar ze misschien ook heel goed in worden. Maar de kans is groot dat ze later in hun leven een carrièreswitch zullen maken en op de een of andere manier terugkeren naar hun oude talent.

Hoe onderken je je talenten?

Zet de dingen op een rijtje waar je goed in bent en waar je plezier in hebt en had. Lever 'bewijs' daarover aan jezelf om echte talenten te onderscheiden van 'moetens'. Zet op papier hoe je eerder in leven blijk hebt gegeven van de vaardigheid die je zegt te bezitten.
Denk na over specifieke eigenschappen van jezelf. Eigenschappen die je misschien als negatief beoordeelt, kunnen ook positief zijn. Als je denkt: 'ik kan slecht in een team werken', is de positieve kant daarvan wellicht: 'ik kan heel goed zelfstandig werken'.
Kom je er niet uit en vraag je je af welke richting je met je studie of carrière uit moet, overweeg dan een beroepskeuzetest. Een van de dingen die in een goede beroepskeuzetest worden onderzocht is op welk terrein je vaardigheden liggen.
Belangrijk: wees eerlijk! Beschouw iets als een vaardigheid als je daar ook echt goed in bent. Zonder eerlijkheid bereik je geen flow.

Vraag je af waar voor jou de uitdaging ligt

Veel mensen zijn op zoek naar 'uitdagend werk'. Maar wat voor de een een uitdaging is, is voor de ander een onoverkomelijke opgave, en voor weer een ander een fluitje van een cent. Iets is alleen een uitdaging als je de juiste vaardigheden bezit om die uitdaging aan te gaan. Klopt de uitdaging niet met je vaardigheden, dan leidt dat tot snel tot stress en vermoeidheid.

Het is dus belangrijk te weten wat voor jou uitdaging betekent. Doe het volgende:

Vraag je af waar je nieuwsgierig naar bent.
Bedenk waar je enthousiast van wordt. Je motivatie om iets uitdagends te doen zal waarschijnlijk groter zijn voor iets waar je enthousiast over bent.
Bekijk hoe je jezelf ziet in de toekomst (bijvoorbeeld over vijf jaar). Denk ook na over wat je graag gedaan wilt hebben als je tachtig bent.
Fantaseer net als toen je kind was. Stel je nog eens voor 'wat je later wilt worden als je groot bent'. Dromen en ambities geven je belangrijke informatie over wat jij een uitdaging vindt.

Leren en blijven leren

Als je weet wat je talenten zijn en wat voor jou uitdagingen zijn, kun je vaststellen wat je nog moet leren. Als je het gevoel hebt een vaardigheid te missen die belangrijk is voor het verwezenlijken van je uitdaging, dan moet je op zoek naar scholingsmogelijkheden of activiteiten waarmee je die lacune kunt opvullen.

Karel is marketeer. Een verkoper in hart en nieren. Hij werkt bij een telecombedrijf in een junior functie. Maar Karel wil meer; hij ambieert een senior functie. Hij denkt erover naar zo'n functie te solliciteren, maar hij heeft het gevoel dat zijn technische kennis wat tekortschiet. Hij doet in de avonduren een cursus 'netwerken en telematica' en leert er veel. Hij voelt zich groeien en is enthousiast. Na een half jaar waagt hij de stap. Hij wordt aangenomen als senior accountmanager van de marketingafdeling.

Andersom geldt dat als je ergens heel goed in bent, je moet blijven zorgen voor nieuwe uitdagingen op dat vlak. Stel nieuwe doelen, leg de lat wat hoger en verbreed je talent. Doe je dat niet, dan wordt de activiteit waar je talent voor hebt na verloop van tijd saai en verschrompelt je talent.

Marjet is een kei in programmeren. Tijdens haar studie leerde ze programmeren in Cobol. Ze vond daarna een baan als Cobol-programmeur. Vele jaren heeft ze met plezier gewerkt. Maar na een jaar of acht werd het saai. Alle soorten programmeervraagstukken was ze wel een keer tegengekomen en veel nieuws kwam er niet meer langs. Onlangs besloot ze zich te specialiseren in het programmeren van webapplicaties. Ze deed een intensieve cursus en leerde in korte tijd twee nieuwe programmeertalen. Ze vond een nieuwe baan en werkt nu vol inzet en energie als webprogrammeur. Ze voelt zich uitgedaagd en werpt zich gretig op de nieuwe vraagstukken.

Door te leren ga je je uitdaging aan en vergroot je je vaardigheden. Het maakt je flexibeler en maakt dat je nieuwe situaties beter aankunt. Leren biedt, als je tenminste de juiste keuzes hebt gemaakt, bijna een garantie voor het bereiken van momenten van flow. Dat betekent niet dat dat vanzelf gaat. Csikszentmihalyi zegt over de inspanning die het kost om flow te bereiken: "We kunnen ons er niet met een jantje-van-leiden van afmaken. We moeten ons volledig inzetten voor de maximale benutting van onze mogelijkheden en zo weinig mogelijk kansen aan ons voorbij laten gaan. Alleen op die manier kunnen we een schitterend leven creëren."

Boeken

IJzermans, Theo en Coen Dirkx (2001). Beren op de weg, spinsels in je hoofd. Omgaan met emoties op het werk: de Rationele Effectiviteits Training. Zaltbommel: Thema
Ophem, Annemieke van (2000). En... Lekker gewerkt? Praktische aanbevelingen om te slagen in je werk. Amsterdam: Nieuwezijds
Schein, E.H. (2001). Loopbaanankers. Amsterdam: Uitgeverij Nieuwezijds

Volgende pagina: Concentratie en motivatie

Bron: www.leren.nl/cursus/persoonlijke-effectiviteit/energie/kunnen.html