 |
||
|
 |
|||||||||||||||||
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
 | Luisteren |
| Inhoud: Actief luisteren (methode Gordon) | |
Het begrip ‘actief luisteren’ wordt in een brede context gebruikt. In feite wordt er mee bedoeld dat je luistert met een doel en je ook bewust bent van dat doel. Doelen kunnen zijn: informatie krijgen, de ander begrijpen, een probleem oplossen, enzovoort.
Luisteren met een doel gaat natuurlijk op voor alle situaties waarin je serieus wilt luisteren. Maar het ‘actief luisteren’ volgens de methode van Gordon gaat wezenlijk verder dan de andere luistermethoden. Actief luisteren volgens de methode van Gordon betekent: luisteren met je volledige aandacht, zonder te oordelen, waarbij je als luisteraar laat merken dat je de zorgen, gevoelens en behoeften van de ander begrijpt.
Voordelen van op deze manier actief luisteren zijn dat mensen:
Eerst iets over de achtergrond van de methode. Het komt uit de opvoedkunde van een Amerikaanse psycholoog: dr. Thomas Gordon. In zijn methode gaat het om de communicatie tussen ouders en hun jonge kinderen, dat erop gericht is het gedrag van de kinderen te beïnvloeden. Hij beschrijft deze ondermeer in het boek 'Luisteren naar kinderen'(2005). De voorgestelde werkwijze blijkt ook heel bruikbaar voor effectieve communicatie in andere situaties.
Een vriend komt bij je met het volgende verhaal, dat je met volle aandacht aanhoort: "Deze baan is echt waardeloos. Het enige wat ik moet doen, is stapeltjes papier verplaatsen. Niemand heeft hier iets aan. Ik heb besloten niet meer naar mijn werk te gaan. Ik ben niet afhankelijk van deze werkgever. Er zijn genoeg mogelijkheden om mijn geld te verdienen." Probeer zo letterlijk mogelijk op te schrijven wat je antwoord op deze boodschap zou zijn.
De mogelijke manieren om te reageren op wat hij vertelt kun je onderverdelen in ongeveer twaalf categorieën. Vergelijk je antwoord daarmee en ga na in welke categorie je reactie het beste past.
Deze 12 categorieën worden ook de 12 communicatieblokkades genoemd. Uit onderzoek bleek dat verreweg de meeste van alle antwoorden past in een van deze twaalf categorieën. Dus nu weet je hoe je reageert. En dat is niet de juiste reactie als je actief wilt luisteren.
Observeer een week lang hoe jij reageert in gesprekssituaties:
Kruis aan welke van de 12 communicatieblokkades kennelijk voor jou een valkuil zijn:
Wat is wel een goede reactie? Actief luisteren betekent in de kern dat je zoekt naar de behoefte of de emotie achter de boodschap en dat je die teruggeeft. Een definitie:
“Bij actief luisteren probeert de ontvanger te begrijpen wat de zender voelt of wat zijn boodschap betekent. Dan zegt hij in zijn eigen woorden (code) wat hij heeft begrepen en geeft zo de zender de gelegenheid het te verifiëren. De ontvanger zendt zelf geen boodschap: hij evalueert niet, geeft geen mening, advies, logische oplossing, analyse of vraag. hij geeft alleen maar weer wat hij uit de boodschap van de zender heeft opgemaakt - niets meer en niets minder.” (Gordon 2003: 49)
Dus in de reactie zet de luisteraar eigen gevoelens en gedachten opzij. En vaak zal de reactie beginnen met ‘jij’ en vragend zijn.”Je baalt er zeker wel van dat die baan zo tegenvalt.”
Probeer eerst de methode uit in een veilige situatie. Bijvoorbeeld als een vriend een verhaal vertelt over iets waar hij mee zit.
Het kan best lastig zijn als je deze methode voor het eerst toepast. Waarschijnlijk ervaar je actief luisteren als (te?) persoonlijk. De methode komt ook het meest tot z’n recht als de spreker een ‘gevoelsboodschap’ of ‘probleemboodschap’ geeft. En gevoelens en problemen zijn natuurlijk ook persoonlijk.
Het belangrijkste effect van actief luisteren is dat de spreker zich geaccepteerd voelt. Dat schept een sfeer waarin het uitnodigend is om verder te vertellen. Immers, je erkent wat de ander vertelt, zonder het teniet te doen, erover heen te praten of het niet serieus te nemen. Ook de problemen of negatieve gevoelens accepteer je daarmee. Want ook die mogen bestaan zonder dat de spreker zich daarvoor hoeft te generen.
Observeer een week lang de gesprekken waarin je het actief luisteren kunt toepassen. Welke gevoelens ben je allemaal tegengekomen?
De spreker voelt zich:
Probeer de methode een tijdje uit. Neem je bijvoorbeeld voor om in het begin elke dag een keer het actief luisteren toe te passen. Je zult verbaasd staan over de resultaten. Doordat het gesprek gaat over de gevoelens en behoeften achter de boodschap helpt het de spreker verder.
Zonder al te zweverig te willen worden, blijkt toch dat mensen zich bevrijd voelen van hun moeilijkheden als je ze aanmoedigt er openlijk over te praten. We komen niet van gevoelens af door ze te onderdrukken, te vergeten, of ergens anders aan te denken. Juist het erover praten heeft een reinigende werking.
Het grootste voordeel van actief luisteren is dat het een warme relatie tussen mensen bevordert. De ervaring dat je gehoord en begrepen wordt geeft zoveel voldoening, dat je genegenheid voelt voor de luisteraar. Ook in de luisteraar wordt zo’n gevoel opgeroepen. Want als je goed naar de ander luistert, ga je de ander begrijpen en voel je je al snel betrokken en genegen.
Verder naar de hoofdpagina van de cursus Actief Luisteren.
Bron: www.leren.nl/cursus/sociale-vaardigheden/luisteren/actief-luisteren.html
Copyright © 1999-2025 Applinet
Alle rechten voorbehouden
Colofon
