 |
||
|
 |
|||||||||||||||||
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
 | Gerelateerde Cursussen |
Actief luisteren | |
Schrijven, spreken en ook lezen krijgt binnen de communicatie vaak ruimschoots aandacht. Maar hoe zit het met luisteren? Kan iedereen zomaar goed luisteren? Luisteren is een intern proces. Het lijkt lastig te beoordelen of iemand wel of niet goed luistert. Toch hebben we allemaal voorbeelden van mensen om ons heen die goed kunnen luisteren. Of vaker nog: die niet goed luisteren. Het blijkt dat we mensen die goed kunnen luisteren meer waarderen. En mensen die niet goed kunnen luisteren: daar ergeren we ons mateloos aan.
In deze cursus leer je een betere luisteraar te worden. Dat helpt je - zowel zakelijk als privé - de communicatie met anderen verbeteren. Je zult merken dat je daardoor hechtere relaties krijgt en succesvoller kunt worden. Uit onderzoek (Barker & Watson 2001) blijkt, dat effectief luisteren:
Kortom: effectieve luisteraars zijn veelgevraagd. Als vriend, als medewerker, maar vooral als prettig medemens. En vergeet niet dat naar diegenen die het beste luisteren, vaak ook het beste geluisterd wordt!
Voordat je leert een betere luisteraar te worden, is het goed stil te staan bij je luistervermogen op dit moment. Misschien is het voor het eerst dat je daar bewust over nadenkt.
Denk even na en geef jezelf een cijfer op een schaal van 0 tot 100. Hoe goed luister jij
Waarschijnlijk heb je het antwoord op de vraag gebaseerd op feedback die je van anderen hebt gekregen. Stel dat je jezelf een score van rond de 60 hebt gegeven. Ben je daar tevreden mee? Kon je vroeger thuiskomen met slechts een zesje voor je proefwerk...
Beschrijf 3 concrete situaties die je onlangs hebt meegemaakt en waarin je moest luisteren. Denk bijvoorbeeld aan een vergadering, een presentatie waar je bij was of een gesprek met je partner die ergens mee zat. Schrijf vervolgens op hoe jij je eigenlijk gedroeg als luisteraar. Dus wat deed je en hoe zag dat eruit?
In sommige situaties is het van levensbelang dat er goed geluisterd wordt. Denk aan een piloot die luistert naar de luchtverkeersleiding, of aan een verpleger die luistert naar de instructies van een arts.
Schrijf op wat je zou doen als je moest luisteren in een situatie die van levensbelang was?
Wat je bij deze opdracht hebt opgeschreven, zijn de eerste stappen die je zet richting echt goed luisteren. Waarschijnlijk heb je dingen opgeschreven als:
Denk nu nog eens terug aan de situaties die je eerder beschreef. Wat vind je achteraf van de kwaliteit van je luistervaardigheid? Heb je toen wel echt goed geluisterd? Of vertrouwde je onbewust op het vergaderverslag, zat je vooral mee te denken over oplossingen of fantaseerde je heimelijk over de komende vakantie...
Overigens blijkt dat mensen vooral naar anderen verwijzen als het gaat om slecht luisteren. "Mijn man leest altijd de krant als ik vertel over mijn dag", en: "Mijn moeder luistert zo slecht, ze betrekt elk verhaal meteen op haarzelf", zijn veel gehoorde klachten.
Dit is de top-10 van meest irritante luistergewoonten:
(bron: Barker & Watson, 2001)
Voordat we ingaan op de technieken om je luistervaardigheid te verbeteren is het raadzaam de volgende oefening te doen. Deze oefening komt uit "De kracht van luisteren" van Barker en Watson.
Neem een paar minuten de tijd om deze oefening te doen:
Wat staat er op je lijst? Waarschijnlijk heb je minstens vijf verschillende geluiden gehoord.
Maar heb je ook het geluid van je innerlijke stem gehoord? In feite is dat het hardste geluid dat we horen. Maar meestal zijn we ons er niet van bewust hoe sterk die ons afleidt in gesprekken met anderen.
Die innerlijke stem is de hele dag aan het woord:
Je innerlijke stem zorgt ervoor dat je:
Self-monitoring betekent dat je tijdens het luisteren reflecteert op je eigen luisterhouding. Je stelt jezelf vragen als: waar let ik eigenlijk op tijdens het luisteren? Luister ik anders naar verschillende sprekers? Waar heeft dat mee te maken?
Mensen verschillen erg in luistervoorkeuren. We onderscheiden vier luistertypen: mensgerichte, handelingsgerichte, inhoudsgerichte en tijdgerichte luisteraars.
De Amerikaanse wetenschappers Larry Barker en Kittie Watson doen onderzoek naar luisterstijlen en luistergewoonten. Zij brachten in kaart dat mensen erg verschillen in luistervoorkeuren. Barker en Watson onderscheiden vier luistertypen:
Mensgerichte luisteraars concentreren zich op de menselijke kant in het verhaal van de ander. Ze zijn geïnteresseerd in de gevoelens van de ander en proberen die beter te begrijpen.
Handelingsgerichte luisteraars zijn heel doel- en taakgericht tijdens het luisteren. Ze luisteren het liefst naar een samenvatting en vinden het moeilijk om naar ongeorganiseerde sprekers te luisteren.
Inhoudsgerichte luisteraars luisteren zorgvuldig naar alles wat ze horen. Ze luisteren graag naar details en gaan graag dieper op zaken in om alle kanten van het verhaal te kunnen bekijken.
Tijdgerichte luisteraars vinden tijd belangrijk en willen geen tijd verspillen. Ze kijken op de klok en moedigen anderen aan om dat ook te doen. Zodra de tijd om is, houdt ook de luisteraandacht op.
Per luistertype behandelen we drie sterke en drie zwakken punten.
Verder lezen: Bepaal je luistertype met self-monitoring
Naast het Luisteraar preferentie profiel presenteren Barker en Watson ook het WIER-luistermodel. Dit model helpt inzicht te krijgen in je luistergedrag. Vooral bij miscommunicaties kun je met het model analyseren hoe de misser ontstond. Maar je kunt het model ook gebruiken om je luistervaardigheid te verbeteren.
Het WIER-luistermodel staat voor:
Het WIER-model helpt luisterproblemen te herkennen en te voorkomen. Mensen met verschillende luistervoorkeuren krijgen touwens ook problemen op verschillende niveaus in het model.
Verder lezen: Verbeter je luistervaardigheid met behulp van het WIER-model
Actief luisteren volgens de methode van Gordon betekent: luisteren met je volledige aandacht, zonder te oordelen, waarbij je als luisteraar laat merken dat je de zorgen, gevoelens en behoeften van de ander begrijpt.
Bij actief luisteren volgens de methode van de Amerikaanse psycholoog: dr.Thomas Gordon probeert de ontvanger te begrijpen wat de zender voelt of wat zijn boodschap betekent. Dan herformuleert hij in zijn eigen woorden (code) wat hij heeft begrepen en geeft zo de zender de gelegenheid te verifiëren of de ontvanger de boodschap goed heeft begrepen. De ontvanger evalueert niet, geeft geen mening, advies, logische oplossing, analyse of vraag. hij geeft alleen maar weer wat hij uit de boodschap van de zender heeft opgemaakt.
Het grootste voordeel van actief luisteren is dat het een warme relatie tussen mensen bevordert. De ervaring dat je gehoord en begrepen wordt geeft zoveel voldoening, dat je genegenheid voelt voor de luisteraar. Ook in de luisteraar wordt zo’n gevoel opgeroepen. Want als je goed naar de ander luistert, ga je de ander begrijpen en voel je je al snel betrokken en genegen.
Verder lezen: Luister actief: volgens de methode van Gordon
Zoals de methode ‘actief luisteren’ het meest tot z’n recht komt als de spreker een ‘gevoelsboodschap’ of ‘probleemboodschap’ geeft, zo komt een positieve luisterhouding altijd tot z’n recht. Ook tijdens vergaderingen, sollicitatiegesprekken en andere zakelijke gesprekken heb je veel aan een positieve luisterhouding.
Een positieve luisterhouding neem je als volgt aan:
Bijvoorbeeld in een café of in de trein. Observeer twee mensen die aan het praten zijn. Wat valt je op bij de luisteraar met betrekking tot:
Schrijf je observaties op en probeer het te interpreteren.
Het zal je opvallen dat de non-verbale communicatie invloed heeft op hoe goed je luistert. Uit onderzoek blijkt dat dit ook om te draaien is. Dus dat we ook echt beter gaan luisteren als we bewust een goede luisterhouding aannemen. Dus als we bewust moeite doen om eruit te zien als een goede luisteraar, gaan we vanzelf ook beter luisteren.
Laat zien dat je luistert door:
Meer informatie over je lichaamstaal tijdens het luisteren op Lichaamstaal.com.
Observeer jezelf tijdens gesprekken en probeer er achter te komen of je bepaalde non-verbale eigenaardigheden hebt. Denk aan onnodig fronsen, veel knikken of schudden van je hoofd, lachen op onverwachte momenten, gesloten lichaamshouding, enzovoort
Mentaal is het zaak mind drift te voorkomen en je volledig te concentreren op het gesprek. Als je het moeilijk vindt om je te concentreren op wat de ander zegt, probeer dan de woorden van de ander intern mentaal te herhalen. Dit versterkt de boodschap en helpt je om mind drift te voorkomen.
Een ezelsbruggetje daarbij is LSD: Luisteren, Samenvatten en Doorvragen.
De deur openzetten betekent dat je de ander uitnodigt verder te vertellen. Dat kun je doen door opzettelijk vaag te reageren, als:
Kijk nog eens terug naar de situaties die je noemde bij de opdracht aan het begin van deze cursus: beschrijf 3 concrete situaties die je onlangs hebt meegemaakt en waarin je moest luisteren.
Bevind je je binnenkort in een vergelijkbare situatie? Neem je voor om dan het geleerde uit deze cursus bewust in de praktijk te brengen. Na afloop van het gesprek kijk je terug op hoe het is gegaan.
En? Ben je een betere luisteraar geworden? De volgende handvaten uit de test kunnen dienen als een geheugensteuntje voor in de toekomst:
Veel luistersucces gewenst in de toekomst! Vergeet niet dat: "Hoe meer je praat, hoe minder je luister en hoe meer jij praat, hoe minder anderen zullen luisteren."
En: "Als je te veel praat, is het net zo moeilijk te onthouden wat jij hebt gezegd als het is om te onthouden wat anderen hebben gezegd."
Auteur: Suzanne van Stratum in opdracht van Leren.nl.
Meer leerzame websites over Actief Luisteren
Bron: www.leren.nl/cursus/sociale-vaardigheden/luisteren/
Copyright © 1999-2025 Applinet
Alle rechten voorbehouden
Colofon
