

		Home

Kennisbronnen

Ineffectieve gedachten uitdagen

Stap 5: Daag je ineffectieve gedachten uit

	RET-methode
Inhoud: De basis: A-B-C Ineffectieve gedachten RET-stappenplan 1: Beschrijf de situatie 2: Beschrijf je gevoelens en gedrag 3: Beschrijf je gedachten 4: Beschrijf gewenst gedrag 5: Daag ineffectieve gedachten uit 6: Vervang ineffectieve gedachten 7: Check of het werkt 8: Oefenen

In het onderdeel 'Ineffectieve gedachten' stond uitgelegd dat er effectieve en ineffectieve gedachten zijn. De gedachten die leiden tot je ongewenste gedrag zijn de ineffectieve gedachten. Bij stap 3 hebben we de ineffectieve gedachten opgespoord, die ertoe leidden dat je ja ging zeggen, terwijl je nee bedoelde.

Deze gedachten waren:

Als ik nee zeg, dan kijkt hij mij nooit meer aan en dat is verschrikkelijk.
Help, ik wil niet maar ik weet niet hoe ik dat moet zeggen.
Je moet altijd anderen helpen als het kan.

Stap 5 in het RET-stappenplan is het uitdagen van deze ineffectieve gedachten. Uitdagen houdt in dat je kanttekeningen bij je eigen gedachten gaat plaatsen, waardoor ze niet langer logisch zijn. Je moet je ervan losweken.

Omdat het ingesleten gedachten zijn – kerngedachten - kost dit tijd en moeite. Pas als je je oude gedachten hebt losgelaten, doordat je bent gaan inzien dat ze onlogisch of niet helpend zijn, kun je nieuwe effectieve gedachten gaan bedenken.

Het uitdagen van je gedachten kan met drie soorten vragen:

Vragen naar de feiten: klopt wat ik denk met de feiten die mij bekend zijn?
Doelmatigheidsvragen: helpt deze gedachte mij om mijn doel, de gewenste C^gewenst, te bereiken?
Filosofische vragen: hoe verhoudt deze gedachte zich tot mijn andere opvattingen? Is het een logische gedachte?

Laten we gaan kijken hoe je je gedachten kunt uitdagen. De eerste:

“Als ik nee zeg, dan kijkt hij mij nooit meer aan en dat is verschrikkelijk.”

Wat voor vragen zou je hierbij kunnen bedenken?

Bijvoorbeeld:

Weet ik zeker dat hij mij nooit meer aankijkt als ik nee zeg? (feiten)
Ken ik mensen die een keer nee hebben gezegd? Worden zij sindsdien nooit meer aangekeken? (feiten)
Ken ik mensen die een keer nee hebben gezegd en wel nog aangekeken worden? (feiten)
Stel dat Paul mij nooit meer aankijkt, is dat dan zo erg? Waarom is het zo erg, als ik hem toch niet mag? (filosofisch: logische gedachte)
Wat is in het leven echt verschrikkelijk? Stel dat Paul mij nooit meer aankijkt, is dat dan net zo verschrikkelijk? (filosofisch)
Op een schaal van 1 tot 100, wat is het verschrikkelijkste wat ik kan bedenken? En hoe verschrikkelijk is het dan als Paul mij nooit meer zou aankijken? (filosofisch)
Stel dat Paul mij nooit meer aan zou kijken, is dat dan reden voor mij om mijn leven te beëindigen? Om te stoppen met mijn studie? Om mijn relatie te beëindigen? Dus hoe verschrikkelijk is het nu precies? (filosofisch)
Vind ik dat iedereen altijd iedereen aan moet kijken? Wat betekent het precies als mensen elkaar niet aan willen kijken? (filosofisch)
Helpt deze gedachte mij om te zeggen: “Ik wil er even over nadenken”? (doelmatigheid)

Betrek bij het uitdagen altijd het waardeoordeel dat in je gedachte opgesloten zit. Daar zit 'm tenslotte de pijn. Dus:

Klopt het dat ik een sukkel ben als ik....?
Is het asociaal om.... Waar staat dat dan? Wie bepaalt dat?
Wat is er zo verschrikkelijk aan......? Is het het ergste wat me zou kunnen overkomen?

Enzovoorts

Bedenk nu zelf vragen bij de andere ineffectieve gedachten en kijk wat het effect is van die vragen.

Als je merkt dat je toch weer gaat vasthouden aan je oude gedachte, dan zul je hem opnieuw moeten uitdagen. Net zolang, tot je hem echt loslaat. Vaak kan iemand anders je hier goed bij helpen!

Een van de krachtigste uitdagers is humor. Als je met behulp van een dosis humor en overdrijving je oude gedachten gaat bekijken, dan ga je vanzelf relativeren. Vind je het bijvoorbeeld eng om een presentatie te houden, stel je dan voor wat voor vreselijke dingen er kunnen gebeuren. Je struikelt over het snoer van je laptop, plast van de zenuwen in je broek, verslikt je in je glas water en proest dat uit over de eerste rij toehoorders, waarna je boerend met een grote natte plek in je broek het podium verlaat.
Hoe waarschijnlijk is dit scenario?
Dan valt het wel mee wat er wél kan gebeuren......

Volgende pagina: Stap 6: Vervang je ineffectieve gedachten door effectieve gedachten

Bron: www.leren.nl/cursus/persoonlijke-effectiviteit/ret/stap5-daag-ineffectieve-gedachten-uit.html