|
Participatief leidinggeven | |
Inhoud: Wat heb je nodig? |
Voor participatief leidinggeven heb je niet alleen een aantal instrumenten nodig. Je moet ook beschikken over een aantal kwaliteiten. De meeste daarvan laten zich prima ontwikkelen.
Organisatiesensitiviteit is een lang woord voor iets simpels. Als je leidinggeeft doe je dat niet in het luchtledige. De meeste leidinggevenden hebben nog een baas boven zich. Ze hebben collega's. Vaak zijn er ook andere belanghebbenden in de omgeving. Een belangrijke meerwaarde van de leidinggevende is juist het vertalen van wat er in die omgeving speelt naar zijn medewerkers. Je moet weten wat klanten de komende tijd van je vragen. Je moet oog hebben voor de belangen van externe stakeholders zoals financiers, aandeelhouders, bestuurders of politici. Wat verwachten zij van jouw organisatie? In dat soort zaken zit jouw inbreng.
Je voelt het als medewerker onmiddellijk wanneer je leidinggevende door zijn baas met een boodschap is weggestuurd. We mogen meepraten als er maar uitkomt dat ... Wie participatief wil leidinggeven moet voor zichzelf ook de ruimte creëren die daarvoor nodig is. Het is dodelijk voor het vertrouwen van medewerkers in hun leidinggevende als een zorgvuldig ontwikkeld plan door de baas van je baas van tafel wordt geveegd. Soms met een simpel gebaar, soms door het een tijdje te laten liggen. Als je je medewerkers laat meedenken moet je dus wel weten welke speelruimte je hebt. En is die speelruimte onvoldoende, dan moet je zorgen dat je die ruimte krijgt. Zorg dus voor invloed!
Participatie kost ook tijd. Wanneer er onmiddellijk een besluit moet worden genomen zal die participatie zich dus moeten beperken tot een snel rondje langs wat medewerkers. Die tijd heb je haast altijd.
Je doet het nooit goed. Het is niet anders, wen er maar vast aan. Zeker als je medewerkers vraagt om hun inbreng. De een zegt dit, de ander zegt dat. Uiteindelijk moet jij de beslissing nemen. Juist als de discussie met veel enthousiasme en betrokkenheid is gevoerd, is het vervelend om een aantal mensen ongelijk te moeten geven. Je zou zo graag zien dat iedereen het uiteindelijk met elkaar eens is. Natuurlijk zal dat af en toe zo zijn. Maar dat kan niet altijd. Als je dan je beslissing hebt genomen moet je daarna je rug recht houden.
Participatief leidinggeven staat of valt met vertrouwen. In je mensen, in jezelf. Je geeft als leidinggevende een deel van je bevoegdheden uit handen. En dat terwijl de uiteindelijke verantwoordelijkheid wel bij jou ligt. Je gaat dus niet over één nacht ijs als je een medewerker of een team mee laat denken, praten en beslissen.
Maar áls je dan eenmaal die keuze hebt gemaakt, moet je laten zien dat je in je mensen gelooft. Dat is makkelijk als je het eens bent met de richting die mensen inslaan. Het wordt wat lastiger als je het niet eens bent met hun beslissing. Juist dan moet je dat vertrouwen tonen. “Als jij denkt dat dit de aanpak is, prima. Hoe kan ik je ermee helpen?”
Valkuil | |
“We zitten hier nu een uur te praten en ik heb het gevoel dat jullie me gewoon niet willen begrijpen.” Richard is hoofd Restauratieve voorzieningen. Hij stelde in zijn managementteam aan de orde hoe ze met dezelfde formatie, meer productie kunnen leveren. Hij is er wel uit: twee van de drie keukens kunnen dicht als de derde keuken wordt uitgebreid en men gaat werken met het snel terugkoelen van de vers bereide maaltijden. Als men op de locatie een goede magnetron heeft, is er geen kwaliteitsverlies Ontkoppeld koken, je ziet het overal. Maar zijn team gelooft er niet in. Hoe kan ik ze overtuigen, vraagt hij zich vertwijfeld af. Het gesprek wordt er niet prettiger op. Tip Probeer niet krampachtig je team te overtuigen. Laat zien wat er op hen af komt, verken samen opties en zoek naar win-winoplossingen. |
Het heeft meestal geen zin om te proberen je medewerker te overtuigen dat het anders moet. Sturen door los te laten noemt Marijke Lingsma dat ook wel. Lingsma is mede-auteur van de coachingskalender. Als je krampachtig probeert de ander te overtuigen, heb je geen tijd om te luisteren. Terwijl juist goed luisteren zo belangrijk is. Het kan namelijk best zo zijn dat jouw ideeën best passen in de ideeën van je medewerker. Zoek liever naar overeenkomsten en gezamenlijke doelen. Een leidinggevende die gelooft in zijn mensen zal hen niet willen overtuigen van zijn gelijk. Hij zal doorvragen, hij zal hun plannen toetsen op haalbaarheid, hij zal loyaal zijn. Dat is niet alleen een kwestie van vertrouwen in je medewerker. Het is ook een kwestie van vertrouwen in jezelf.
Over participatief leidinggeven is veel geschreven maar altijd in de context van andere managementstijlen. Als je meer wilt weten kun je het best te rade gaan bij een ouderwets handboek over management zoals het Leerboek Personeelsmanagement van Frits Kluytmans, (F. Kluytmans e.a., Leerboek Personeelsmanagement, Wolters Noordhoff 2005). Participatief leidinggeven heeft veel raakvlakken met coaching.
Andere inspirerende boeken in dit verband zijn:
Bron: www.leren.nl/cursus/management/participatief/benodigdheden.html
Copyright © 1999-2024 Applinet
Alle rechten voorbehouden
Colofon