Zelfsturende teams
Zelfsturing: een bijzondere vorm van het werken in teamverband. In veel opzichten
zijn zelfsturende teams gelijk aan andere teams. In het delen van verantwoordelijkheden,
het rouleren van taken en het toedelen van leiderschap zijn ze verschillend.
Wat zijn zelfsturende teams?
In zelfsturende teams zijn meerdere medewerkers
gezamenlijk verantwoordelijk voor het realiseren van een taak of activiteit.
Het onderscheid met 'gewone
teams' zit erin dat de functionele indeling die in reguliere teams
geldt, in zelfsturende teams vaak achterwege blijft. Alle medewerkers verrichten
in principe alle voorkomende taken in het team. Binnen een zelfsturend team
is er bovendien meestal geen vaste teamleider: per taak of activiteit neemt
een teamlid eventueel de coördinatie op zich.
Kansen
Juist de overlap van taken en roulerende (eind)verantwoordelijkheid
geven goede resultaten: zo neemt in zelfsturende teams de kans op fouten vaak
af en neemt de snelheid en continuïteit van prestaties juist toe.
Het delen van verantwoordelijkheden, de ontwikkelingsmogelijkheden en het
oefenen in nieuwe rollen, motiveren leden van zelfsturende teams vaak tot hoge
prestaties.
Risico's
Risico's zijn er ook bij zelfsturende teams. Omdat de
opzet en ontwikkeling van een zelfsturend team in handen is van de teamleden
gezamenlijk, zijn de eisen die aan de onderlinge verhoudingen worden gesteld,
scherp. Zijn teamleden bijvoorbeeld door gebrek aan ervaring of vaardigheden
niet in staat op één
lijn te komen, dan liggen teamfrustraties op
de loer.
Juist
in zo'n situatie kan het ontbreken van een duidelijk leiderschap
een ernstig gemis zijn: als de teamleden de onderlinge verhoudingen niet weten
te sturen, wie neemt dan de verantwoordelijkheid voor het teamproces in handen?
Tips
- Definieer een duidelijk eindresultaat
Wat is het resultaat dat het team
moet opleveren? Binnen welke termijn? Stel SMART-doelen.
- Zorg voor een ruim mandaat
Binnen randvoorwaarden moet het team zelfstandig
kunnen werken. Denk bijvoorbeeld aan budget, werkproces en beslissingsbevoegdheden.
Het team moet niet alleen verantwoordelijkheden hebben maar ook bevoegdheden.
- Voorkom
chaos
Laat topmanagement de grove basisstructuur aangeven. Laat medewerkers
zelf de basisstructuur verder invullen. Wees in de inrichtingsfase voorzichtig
met het trekken van scherpe lijnen: definieer kerntaken en overlappende taken.
Mensen kunnen zelf invullen hoe ze overlappende taken invullen.
- Beperk het
aantal 'knooppunten'
De kans op fouten of strubbelingen neemt
af als medewerkers een traject van A tot Z kunnen invullen. Omdat er geen
tijdrovende overdracht nodig is om complexe informatie te delen blijft de
informatie intact. Bovendien zijn mensen direct aanspreekbaar zijn op het
eindresultaat, wat uitnodigt om het beste beentje voor te zetten.
- Zorg voor
steun van het topmanagement
Draagvlak bij het topmanagement is cruciaal.
Dat lijkt een open deur, maar juist zelfsturende teams worden door de rest
van de organisatie vaak met argusogen bekeken. Als het topmanagement vertrouwen
uitstraalt en geeft, is de weerstand gemakkelijk te tackelen.
- Creëer
tussentijdse contactmomenten
Zelfsturing is niet hetzelfde als anarchie. Het
doel moet gelijkgericht zijn en blijven met dat van de organisatie. Activiteiten
en processen moeten dat doel ondersteunen. Omdat formeel leiderschap ontbreekt,
is het van belang dat het (top)management geregeld contact onderhoudt met
het team. Om bij te praten over resultaten en om de vinger aan de pols te
houden bij teamprocessen.
- Pak strubbelingen aan
Conflicten of strubbelingen moeten snel worden aangepakt.
Doen teamleden dat niet, dan moet het (top)management de handschoen oppakken.
Wees in dat geval beducht voor het al te snel ingrijpen op de samenstelling
van het team.
Bron: www.leren.nl/cursus/management/teambuilding/zelfsturende-teams.html
Copyright © 1999-2025 Applinet
Alle rechten voorbehouden
Colofon
