

		Home

Kennisbronnen

Verlegen mensen

Omgaan met verlegen mensen

	Omgaan met bijzondere mensen
Inhoud: Autistische mensen Dyslectici Hooggevoelige mensen Hoogbegaafden Slechthorende en dove mensen Slechtzienden en blinden Stotteraars Verlegen mensen Mogelijkheden voor voorzieningen en aanpassingen

Verlegen mensen hebben moeite sociale contacten te leggen en te onderhouden. Ze hebben wel behoefte aan contact met andere mensen, maar gaan het ook uit de weg. Ze voelen zich bang en onzeker in de omgang met andere mensen. De verlegenheid ontstaat door de angst dat de ander hen stom, lelijk, raar of dom zal vinden. Extreme verlegenheid of verlegenheid die optreedt in specifieke situaties wordt ook wel sociale angst genoemd.

Overigens is verlegenheid geen ongewoon fenomeen: 48% van de mensen vindt zichzelf in meerdere of mindere mate verlegen. Van die mensen voelt 62% zich dagelijks verlegen. Het vaakst worden ze verlegen in het contact met mensen die ze niet kennen. Ook voelen ze zich doorgaans bedeesd en ongemakkelijk in een groep van mensen van de andere sekse, en überhaupt in een groep. (Bron: Pieternel Dijkstra (2003). Verlegen.Het Spectrum.)

Verlegen mensen hebben last van een laag zelfbeeld. Het kost vaak veel moeite om dit beeld bij te stellen. De omgeving kan daarbij wel een handje helpen.

Verlegenheid komt voort uit irrationele gedachten en angsten. De verlegen persoon zelf is degene die daar iets aan moet doen, wil de verlegenheid overgaan, bijvoorbeeld door toepassing van de RET-methode. Toch kan ook de omgeving soms zorgen dat het sociale verkeer voor een verlegen persoon iets makkelijker wordt. Positieve ervaringen in het sociale verkeer kunnen de verlegenheid helpen oplossen.

Communiceren met verlegen mensen

Verlegen mensen hebben de neiging zich terug te trekken. Maar ze hebben tegelijkertijd wel de behoefte erbij te horen. Alleen durven ze dat niet te laten merken.

De omgeving kan een steuntje in de rug bieden:

Af en toe een complimentje geven, maar zonder iemand te veel 'in the picture' te zetten.
Een eigenschap of vaardigheid benadrukken waar iemand echt goed in is (en daar zelf ook in gelooft). Iemands eigenwaarde zal daardoor toenemen.
Verlegen mensen gaan sociale situaties uit de weg, waardoor ze steeds minder de gelegenheid hebben juist de vaardigheden te oefenen die ze nodig hebben. Ouders en leerkrachten kunnen stimuleren dat verlegen kinderen toch sociale interacties oefenen. Rollenspellen of toneel kunnen daarbij helpen.
Verlegen mensen durven vaak geen vragen te stellen. Dat kan er met name op school toe leiden dat vragen van verlegen leerlingen onbeantwoord blijven. Het kan helpen als een docent af en toe onder vier ogen polst of er nog vragen zijn. Ook het inzetten van medeleerlingen voor het beantwoorden van eventuele vragen kan helpen.
Veel opleidingen, vooral in het mbo en het hbo, staan bol van groepswerk. Dat is niet ideaal voor verlegen studenten. Het komt voor dat het werk van een verlegen student als onvoldoende wordt beoordeeld omdat deze zijn of haar mond niet opendoet. Het is de kunst verlegen studenten op hun inhoudelijke kunnen te beoordelen en tegelijkertijd hen niet de gelegenheid tot beter leren communiceren te ontnemen. Stimuleer een verlegen student om hele kleine stapjes te zetten in de communicatieve vaardigheden, zodat hij of zij positieve leerervaringen opdoet.
Geef een verlegen persoon soms expliciet de gelegenheid en de ruimte om zijn mening te geven en laat weten dat zijn of haar mening ertoe doet. Goede voorzitters en goede docenten kunnen dat. Zij hebben het spreekwoord 'stille wateren, diepe gronden' goed begrepen. Een open vraag in combinatie met een geruststellende opmerking kan iemand helpen zijn mening te geven.
Een goede band kan het voor een verlegen persoon makkelijker maken zich te uiten. Door af en toe vriendelijke vragen te stellen of de persoon expliciet vriendelijk te bejegenen zal de band groeien en de verlegen persoon meer op zijn of haar gemak raken.

Meer informatie

De vereniging van verlegen mensen biedt informatie, cursussen, uitstapjes en bijeenkomsten (om sociale vaardigheden te oefenen).
Stel verlegen mensen op hun gemak - onderdeel van de cursus Smalltalk (een praatje maken).
Leerzame websites over verlegenheid in de webgids van Leren.nl.

Volgende pagina: Mogelijkheden voor voorzieningen en aanpassingen

Bron: www.leren.nl/cursus/sociale-vaardigheden/bijzondere-mensen/verlegen-mensen.html