 |
||
|
 |
|||||||||||||||||
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
 | Leiding ontvangen |
| Inhoud: Inleiding
| |
Elke week overwerken. Je brood opeten aan je bureau. Steeds vroeger beginnen. Werk mee naar huis nemen. En nog is het niet genoeg. Je bent doodop. Maar je krijgt er nog een klusje bij en je mag een collega vervangen. En je deadline wordt vervroegd! Je baas is wildenthousiast over je werk en doet er nog een schepje bovenop. Hoe voorkom je dat je er onderdoor gaat?
Veel leidinggevenden zullen proberen zoveel mogelijk van je te vragen als ze daarmee hun doelen sneller kunnen halen. Dat hoort een beetje bij de rol van leidinggevende. Dat is een oorzaak van veeleisend gedrag.
Je kunt jezelf dan als doel stellen dat je je baas een redelijk beeld geeft van je eigen mogelijkheden, van hoeveel werk je in een bepaalde tijd kunt verzetten. De volgende stap is dat je 'nee' kunt zeggen tegen onhaalbare doelen.
De aanpak is dat je grenzen moet verdedigen. Leg uit waar die grens ligt en vraag je baas hem te respecteren. Jij hoeft immers niet mee te doen aan een ongelijke ruil.
René is programmeur bij een groot softwarehuis. Johan, zijn baas, is heel creatief en probeert graag dingen uit. Hij zit het liefst in zijn eigen kamer met de deur dicht. Als er iets moet gebeuren, doet hij de deur even open, roept hij enthousiast iets tegen René, die het voor de helft verstaat. En doet daarna de deur weer dicht. Op een dag loopt Johan langs René's bureau en roept in het voorbijgaan: 'O René, ik heb vannacht het besturingssysteem opnieuw moeten installeren, er ging even iets mis, kun je nu meteen de kernel recompilen?'
René schrikt zich rot. Dat is een dag werk en morgenochtend moet hij een nieuwe versie van het programma opleveren waar een keiharde deadline op staat. Schoorvoetend loopt hij naar Johans kantoor. 'Wat kom je doen,' vraagt hij, 'ik dacht dat ik je een spoedklus had gegeven?' René probeert begrip te vragen voor zijn deadline, maar Johan heeft een managementtraining gevolgd en roept: 'O nee, je hebt zeker weerstand. Nou ik ga er niet op in! Je werkt vannacht ook maar, heb ik ook gedaan.' René werkt over en zit een maand later thuis met RSI.
Dit verhaal herken je misschien, want het is ook te vinden bij de bespreking van het probleem met de baas die commando's geeft. Vaak zijn dit namelijk twee kanten van dezelfde medaille. René vindt dat zijn baas Johan onredelijk hoge eisen aan hem stelt. Bovendien is hij bang voor de consequenties als hij eens een keer 'nee' zegt. Werken met een constant gevoel van de uitputting nabij zijn en met de spanning van een te grote berg werk die niet op tijd afkomt, nekt je op den duur. René zal dus echt iets moeten veranderen in het werkpatroon met zijn baas, anders heeft straks niemand meer iets aan hem. Zijn doelstelling wordt:
Ik ga mijn baas een duidelijk beeld geven van de hoeveelheid werk die ik op een normale werkdag kan verzetten. Ook durf ik binnen een maand extra klussen te weigeren waarvan ik weet dat ik ze niet in de normale werktijd af kan krijgen.
Hierbij gaan we er natuurlijk vanuit dat de oorzaak van het probleem bij baas Johan ligt, die René te veel werk geeft, en niet bij René zelf. Het kan natuurlijk zo zijn dat René geen sterke planner is, slordig zijn werk organiseert of veel voor de deur sigaretjes staat te roken, ondertussen 'nadenkend' over een lastige code. Of, dat jij eigenlijk je werk zo belangrijk vindt dat je er zelf steeds meer bijsleept. Je baas glundert aan de zijlijn. Hij vindt het heerlijk dat je zo hard werkt. Opeens heb jij er genoeg van en weet je niet meer wie er eigenlijk al dat werk voor jou bedacht heeft. Je baas is de boeman!
Natuurlijk kun je je baas verwijten dat hij te veel van je vraagt, maar je kunt ook jezelf verwijten dat je je grenzen niet goed trekt en bewaakt. Je baas heeft zijn eigen doelstellingen en jij bent een instrument om zijn doelen te bereiken. Dat hoort bij zijn rol als producent. Hij neemt gewoon zoveel van je als jij hem laat nemen. Zolang jij geen 'Ho!' roept, pikt hij meer van je tijd en je energie. Dat kun je hem niet verwijten. Als jij op een goede manier grenzen stelt, zal je baas je grens uiteindelijk wel gaan respecteren. Echter, patronen van veel extra werk en roofbouw zijn heel lastig te doorbreken. Het vraagt volharding.
Een andere oorzaak is dat een leidinggevende hoger in de organisatie zit, meer verantwoordelijkheid draagt en daardoor vanzelf geacht wordt meer dan normaal te werken. Een manager kan de neiging hebben zijn eigen normen op zijn ondergeschikten te projecteren. Of eigenlijk, ze met hem mee te laten lijden. Gedeelde smart is halve smart. Maar dat is natuurlijk geen acceptabel gedrag.
Hoe doe je dat, een hek neerzetten waar je al een tijd je grens onder de voet hebt laten lopen? De eerste stap is dat je er zelf in gaat geloven dat je het recht hebt een grens te plaatsen die je baas niet mag overschrijden. Jij bent degene die bepaalt waar die grens moet staan en niet je baas. Het gaat er namelijk om dat werk een gelijke ruil moet blijven. Jij geeft je tijd, het aantal uren dat in je contract staat, en het bedrijf waar je werkt geeft jou daarvoor geld.
Natuurlijk kun je best zo nu en dan overwerken of een paar dagen wat harder werken dan normaal, maar dan moeten beide partijen daar de noodzaak van inzien. Jouw baas zal je ervan moeten overtuigen dat het doel niet gehaald kan worden zonder jouw extra inzet.
Vaak worden planningen gezamenlijk gemaakt in een werkoverleg. Het is dan aan jou om aan te geven dat een planning, vanwege ander werk dat je baas ook af wil hebben, of vanwege een te krappe inschatting van het aantal uren, niet haalbaar is. Zeg niet alleen maar 'Dat kan niet!', want dan zet je baas zijn hakken in het tapijt, maar zeg wat wél haalbaar is en waarom. Moet het toch volgens de planning van je baas, vraag hem dan welke andere klus je kan laten liggen. Maak daar een Smarte afspraak over.
Zeg gewoon eerlijk dat je te moe wordt van het vele overwerken. Als je te weinig rust krijgt, kun je je niet goed concentreren en ga je misschien fouten maken. Dat is niet in het belang van je baas en van de organisatie.
Vertel je baas welke klussen je momenteel op je bord hebt en hoeveel tijd je met elke klus kwijt bent. Vraag je baas prioriteiten te stellen.
Sluit af met iets positiefs. Zeg bijvoorbeeld: 'Ik kan vanavond niet overwerken, maar ik kan wel vragen of een collega me helpt, waardoor ik eerder tijd vrij heb voor dat nieuwe project.'
Knoop in je oren dat het doodnormaal is als je een keer 'nee' zegt omdat je geen tijd hebt voor iets extra's. Je baas heeft geen recht op je vrije tijd, alleen op je werktijd. Als jij extra werkt, is dat een gunst die jij aan je bedrijf verleent.
Volgende pagina: is onbetrouwbaar; hij verdraait je woorden of ontkent wat hij heeft gezegd
Bron: www.leren.nl/cursus/professionele-vaardigheden/leiding-ontvangen/baas-eist-teveel.html
Copyright © 1999-2024 Applinet
Alle rechten voorbehouden
Colofon
