 |
||
|
 |
|||||||||||||||||
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
 | Lastige mensen |
| Inhoud: Perfectionist | |
Perfect is helemaal goed, foutloos, zonder onvolkomenheden. Er kan niets meer aan worden verbeterd. Iets perfectioneren is de puntjes op de i zetten. De laatste kleine schoonheidsfoutjes verbeteren. Zolang iemand in redelijkheid de hoogst haalbare kwaliteit nastreeft spreken we van gezond of realistisch perfectionisme.
Maar soms slaat iemand door en werkt hij zo lang en zo gedreven door om zijn werk helemaal pico bello te krijgen, dat het nadelige gevolgen heeft. Hij besteedt onnodig veel tijd aan zijn werk, doet er te lang over om iets op te leveren, raakt gestrest en roept irritatie op bij anderen. We spreken van ongezond of onrealistisch perfectionisme als de nadelen de overhand krijgen. Iemand die zulk ongezond perfectionisme als karaktereigenschap heeft, noemen we een perfectionist. Hij kan er veel last van hebben in zijn dagelijks leven, studie en werk.
Gezond perfectionisme is een kwaliteit voor beroepen waarin een kleine fout grote en onherstelbare gevolgen kan hebben. Dat geldt bijvoorbeeld voor een:
In veel andere beroepen is een foutje op verschillende manieren eenvoudig te herstellen en is er in de praktijk nauwelijks sprake van realistisch of gezond perfectionisme. Er zijn altijd nadelen verbonden aan het streven naar perfectie, zoals inefficiëntie en hogere arbeidskosten. De eigenschap perfectionisme is daarom meer een valkuil dan een kwaliteit en heeft meestal een negatieve connotatie.
Een perfectionist:
Een perfectionist heeft vaak een negatief zelfbeeld met ingesleten gedachten en overtuigingen, zoals:
Zulke ideeën heeft hij vaak al vroeg in zijn leven ontwikkeld en ze zijn onderdeel geworden van een hardnekkig gedachtepatroon. Mogelijk zijn ze ontstaan of verergerd door negatieve ervaringen met veeleisende personen in zijn leven (ouder, leraar, partner, baas).
Deze ineffectieve gedachten roepen emoties op, zoals de angst om fouten te maken of faalangst. De perfectionist kan ook het gevoel hebben de controle te verliezen of onvoldoende waardering of erkenning te krijgen.
Perfectionisme kan ook voortvloeien uit hoogbegaafdheid, vanwege de overtuiging 'ik kan dit beter dan een ander'.
Het kan lastig zijn om met een perfectionist samen te werken. Hij wil zijn werk altijd verder verbeteren, heeft moeite zich aan een planning te houden, delegeert niet, accepteert geen hulp.
Realiseer je dat een perfectionist zichzelf onder grote druk plaatst met zijn negatieve gedachten en het verlammende gevoel dat hij daarvan krijgt. Voeg daar liever geen druk aan toe door aan te dringen op:
In plaats daarvan is het beter om:
Erken zijn behoefte aan perfectie en wees geduldig en begripvol met de perfectionist. Laat hem weten dat fouten maken acceptabel is en onderdeel is van een leerproces dat onderdeel uitmaakt van zijn persoonlijke ontwikkeling.
Stel haalbare doelen en realistische verwachtingen.
Moedig hem aan zich te richten op het proces in plaats van op het eindresultaat. Ook een tussentijdse prestatie is een goed resultaat. Spreek waardering uit voor zijn werk en beloon hem voor kleine successen en tussenresultaten die hij bereikt. Daarmee verleg je de focus stap voor stap van het gevreesde eindoordeel naar een harmonieuze samenwerking.
Geef de perfectionist de teamrol van Zorgdrager volgens het model van Belbin. Op die manier geef je in een team een positieve betekenis aan de neiging tot perfectionisme.
Wanneer jijzelf de lastige perfectionist bent, dan worstel je misschien met ineffectieve gedachten als:
Zulke gedachten kun je vervangen door meer effectieve gedachten met de Rationele Effectiviteits Training (RET), een vorm van cognitieve gedragstherapie. Het idee is dat je de gedachten aanpakt die de ongewenste gevoelens oproepen.
Je kunt ook toleranter worden voor jezelf met positieve affirmaties. Voorbeelden:
Volgende pagina: Omgaan met een pessimist
Bron: www.leren.nl/cursus/sociale-vaardigheden/lastige-mensen/perfectionist.html
Copyright © 1999-2024 Applinet
Alle rechten voorbehouden
Colofon
